Tôi kể cho Yamato nghe về hành trình của những búp trà từ khi còn xanh non trên cây cho đến khi trở thành những cánh trà cong cong trong ấm trà. Trà móc câu không phải là một sự ngẫu nhiên mà là kết quả của một quy trình chế biến kỳ công, kết tinh từ kinh nghiệm của nhiều thế hệ nghệ nhân làm trà Việt Nam.
Bước 1: Chọn búp trà chuẩn – Những búp trà ngon nhất được hái vào sáng sớm, khi lá còn ướt sương, để giữ lại trọn vẹn tinh chất trong lá. Trà móc câu thường được làm từ búp non, hai lá một búp, bởi chúng có nhiều dưỡng chất, dễ tạo hình khi sao.
Bước 2: Làm héo nhẹ – Khác với trà Nhật, thường được hấp nhanh để giữ màu xanh, trà Thái Nguyên được làm héo nhẹ trong bóng râm khoảng vài tiếng để giảm bớt độ ẩm, giúp lá dẻo dai hơn khi sao.
Bước 3: Sao trà – Bước quan trọng quyết định hình dáng móc câu – Đây là bí quyết tạo nên sự khác biệt. Lá trà được cho vào chảo gang nóng, đảo liên tục bằng tay với kỹ thuật đặc biệt. Khi nhiệt độ giảm dần, người thợ dùng tay vê nhẹ từng cánh trà, giúp chúng xoăn lại một cách tự nhiên. Chính sự ma sát, áp lực và nhiệt độ thích hợp đã tạo ra hình dáng đặc trưng của trà móc câu – cong cong, săn chặt như lưỡi câu đánh cá.
Bước 4: Ổn định và bảo quản – Khi trà đã đạt độ cong chuẩn, nó được sấy khô để giữ độ giòn và tránh bị ẩm mốc. Cánh trà hoàn thiện sẽ có màu xanh đen, bóng, cầm chắc tay và tỏa ra hương cốm non đặc trưng.
Yamato gật gù, nhưng vẫn tò mò:
— Nhưng tại sao lại chọn cách làm này? Hình dáng móc câu có ảnh hưởng gì đến hương vị trà không?
Tôi cười, chậm rãi giải thích:
Thứ nhất, giữ trọn tinh dầu trà – Cánh trà được vê chặt giúp giữ lại lượng tinh dầu thơm, khiến trà khi pha có hương cốm non tự nhiên. Nếu trà không được vê kỹ, hương thơm có thể bay mất trong quá trình bảo quản.
Thứ hai, giúp pha trà chuẩn vị hơn – Trà móc câu có cấu trúc xoăn chặt, giúp kiểm soát tốc độ chiết xuất khi hãm trà. Khi gặp nước nóng, trà nở dần ra, giải phóng hương vị một cách chậm rãi, tạo ra sự cân bằng giữa vị chát dịu, hậu ngọt sâu và mùi thơm bền bỉ.
Thứ ba, bảo quản lâu hơn – So với trà Nhật có hình kim dài, cánh trà móc câu ít tiếp xúc với không khí hơn, giúp bảo quản hương vị trong thời gian dài mà không bị oxy hóa nhanh.
Nghe đến đây, Yamato bật cười:
— Vậy ra đó là bí quyết của các bạn! Chúng tôi hấp trà để giữ màu xanh, còn các bạn sao trà và vê kỹ để giữ hương thơm. Hai cách làm khác nhau nhưng đều hướng đến sự hoàn hảo của một tách trà ngon.
Tôi gật đầu, rót thêm nước vào ấm trà. Thưởng trà không chỉ là câu chuyện của hương vị mà còn là câu chuyện của con người và văn hóa. Hình dáng móc câu của trà xanh Thái Nguyên không chỉ là kết quả của kỹ thuật sao trà mà còn là biểu tượng của sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và tinh tế của người làm trà Việt Nam.
Mỗi chén trà không chỉ mang đến vị ngon mà còn chứa đựng lịch sử, truyền thống và cả tâm huyết của những nghệ nhân. Khi nâng chén trà lên môi, ta không chỉ thưởng thức một thức uống mà còn chạm đến tinh hoa của đất trời, của con người Việt Nam, của những bàn tay cần mẫn ngày đêm bên chảo lửa để tạo ra những cánh trà cong cong, óng ánh như những chiếc móc câu – một biểu tượng của sự trân quý và gìn giữ tinh hoa văn hóa trà Việt.
Trà xanh Thái Nguyên – vốn được mệnh danh là "đệ nhất danh trà" của Việt Nam, không chỉ nổi tiếng bởi hương vị đậm đà mà còn bởi sự tinh tế trong từng vụ thu hoạch. Trong đó, trà vụ xuân được xem là một trong những vụ quan trọng nhất, mang lại chất lượng trà thơm ngon, đậm vị nhất trong năm.
Trà không chỉ là một thức uống mà còn là một phần quan trọng trong văn hóa của nhiều quốc gia, đặc biệt là Việt Nam và Nhật Bản. Trà đạo Nhật Bản nổi tiếng với sự tỉ mỉ, thanh tao, trong khi văn hóa trà Việt lại gần gũi, mang đậm dấu ấn cộng đồng. Vậy hai nền văn hóa trà này có những điểm gì tương đồng và khác biệt? Hãy cùng Trà Việt Thái tìm hiểu.
Những đồi chè xanh mướt từ Bắc vào Nam có phải là nơi khởi nguồn của loài cây này hay không? Và vì sao Việt Nam lại trở thành một trong những cái nôi của văn hóa trà?
